"ARMOEDE IN HERENIGD DUITSLAND GROTER DAN OOIT"

Laat ik maar eerlijk zijn, zelfs als een redelijk trouwe krantenlezer lees ik maar 50 tot 60% van de artikelen die in onze dagelijkse krant (Leeuwarder Courant) staan. Dit om redenen van onbenulligheid: "Aapje erft alles van Indiaans gezin". Of het is eigenlijk helemaal geen nieuws: "Akkerbouw laks met bestrijdingsmiddel". Ook vaak omdat het me gewoon geen bal interesseert: "Koning twee dagen bij militairen in Mali". Deze drie koppen haal ik uit de krant van vrijdag, 20 februari. Maar op dezelfde dag stond in de krant, in hetzelfde katern, rechts onderaan op bladzijde 6, een kort bericht dat ik met grote ogen van verbazing heb gelezen. Waarom staat dat niet paginagroot in de krant en ook niet in alle dagbladen van Nederland, vroeg ik mij al lezend af. Waarom heb ik de actualiteitenrubrieken hier niet over gehoord? En het NOS-journaal? Alleen al door de kop weet je dat het echt nieuws is. Dat dit heel belangrijk is. En ook nog eens knap alarmerend.

"ARMOEDE IN HERENIGD DUITSLAND GROTER DAN OOIT" was de kop. En misschien denk je dan: wat kan mij dat schelen, dat is niet bij ons, maar bij de buren. Maar ik kan je zeggen: dit raakt ons allemaal, en misschien ook snel en flink.
De Duitse economie draait al verscheidene jaren als een tierelier. Alle andere EU-landen, zeker de rijke in het westen, vertonen bij lange na niet de groeicijfers die Duitsland heeft. En die economie draait ook nog eens op een echte "maakindustrie". En dus niet zoals onze "badschuimeconomie" op heen en weer rijdende vrachtauto's, misdadige financiële wanproducten en grondwater verpestende varkensfabrieken. En nee, de Duitse economie leunt ook niet op aardschokken veroorzakend aardgas, waarvan wij de niet te overziene kosten gezellig doorschuiven naar de toekomst. Ja, Duitsland is op het punt bedrijvigheid en economie voor ons zeker een voorbeeld.

Maar dan de schok: ondanks deze respect afdwingende prestatie is de armoede bij onze oosterburen er groter dan ooit en groter dan bijvoorbeeld in ons land. In Nederland is ongeveer 8% van de bevolking als arm te bestempelen. In Duitsland 15,5%! Het verschil tussen arm en rijk, zowel bij de mensen als in de regio's wordt er net als bij ons en in andere landen in de wereld steeds groter. Maar in Duitsland is dat extra verontrustend, omdat dat met zo'n goed draaiende economie niet of minder het geval zou moeten zijn. En juist in dat laatste zit het pijnpunt. Voor Duitsland, voor ons en voor alle mensen in de (westerse) wereld. Immers, een goed draaiende en ook groeiende economie blijkt dus niet tot meer werkgelegenheid en dus ook niet meer welvaart van de modale burger te leiden. Laat staan wat dat betekent voor de zwakkeren in de samenleving.
Dus als bij ons de economie weer echt aan gaat trekken (voorlopig een sprookje waar alleen VVD-adepten in geloven), gaan we er met zijn allen (behalve de 1% die er altijd goed uitspringt) geen bal op vooruit. Economische groei en werkgelegenheid hebben nu en in de toekomst niets meer met elkaar te maken. Tijdens en na (is dat zo?) de crisis hebben we een sterke toename gezien van de automatisering in vrijwel alle bedrijfstakken. Het heeft ook een andere naam gekregen: robotisering. In bijna alle lagen van een productieproces kan steeds meer werk overgenomen worden door een "robot". 

Op zich hoeft dat geen probleem te zijn. Nieuwe technieken, nieuwe mogelijkheden, nieuwe ontwikkelingen en weer nieuwe "verdienmodellen". Zo is het altijd gegaan. Maar dan is er wel één probleem. Het huidige (neo-)liberale denken, waar zelfs de PvdA voor een deel zijn ziel aan verkocht heeft, gaat uit van het principe "top-down verdienen": als de rijken rijker worden, dan zorgt dat automatisch voor meer investeringen, dus meer werkgelegenheid en dus meer welvaart voor alle mensen. Nee dus, want wat leert Duitsland ons? Als de rijken rijker worden (en dat gebeurt), dan zorgt dat niet voor meer bedrijvigheid waar ook de niet-rijken in kunnen participeren en dus ook profiteren. De kloof rijk-arm, die nu al onaanvaardbaar groot is, zal met dit model alleen maar groter zal worden en leiden tot een nog hardere en nog minder verdraagzame wereld dan die we nu kennen. Als deze ontwikkeling niet stopt, dan is er uiteindelijk maar één uitkomst mogelijk: wanhopige en verschrikkelijke revoluties.
Daarom mijn advies: houdt de berichten in de krant die dit signaleren in de gaten, daar leer je wat van. En laat die over koning Willy in Mali (of waar dan ook), over boeren die natuurlijk gif blijven gooien waar ze maar kunnen (als ze niet gestopt worden) en over mensen die erfenissen aan apen schenken (te onbenullig voor woorden), gewoon schieten.