Rijk en beroemd in Delft

Zicht op Delft

Weer terug van weggeweest. Drie weken hebben Willem en ik met de camper rondgetoerd. Eerst een paar dagen in Delft. Vandaar naar Belgie. En de laatste dagen in Leiden. Ik ga jullie op dit blog niet vermoeien met een uitgebreid reisverslag. Een opsomming van wandelingen, musea bezoeken en boekjes lezen in de camper zou niet erg lezenswaard zijn. Toch wil ik er twee ervaringen uitlichten. Eerst een bezoek aan het Prinsenhof in Delft, wat overigens net als Leiden, een wonderschone stad is, waar de historie als het ware je voetzolen verwarmt.

In het Prinsenhof is, zoals u natuurlijk weet, waar Prins Willem van Oranje door Balthasar Gerards vermoord. De kogelgaten bij de trap, waar de fatale schoten zijn gelost, zijn nog te zien en worden nog steeds bestudeerd. Maar wat mij meer boeide waren de vele prachtige schilderijen uit de 16de en 17de eeuw die daar hangen. Die geven stuk voor stuk een goed beeld van de rijkdom en de zelfbewustheid van de mensen die er voor gezorgd hebben dat er nu nog in ons land zo veel prachtige oude steden zijn en grote kunstenaars de kans kregen zich keer op keer te overtreffen.

Jonge onderzoekers bij de fatale kogelgaten.

In vooral de eerste helft van de 17de eeuw is er in onze streken werkelijk een wonder gebeurd. In het drassige veen en de zompige klei vond een ware explosie plaats van ondernemerszin en creativiteit. Met veel durf, innovatieve bestuurs- en bedrijfsvoering, vakmanschap en kennis, creativiteit en kunstzinnigheid, werd een wat chaotisch samenraapsel van zeven ongelijkwaardige provincies een wereldmacht. Onze handels- en marinevloot domineerde de wereldzeeën en overvleugelde grote en machtige landen als Engeland, Frankrijk, Spanje en Portugal. Onze wetenschappers waren beroemd en veel gevraagd. De scheepsbouw was immens en kon de vraag naar nieuwe handels- en oorlogsschepen nauwelijks bijbenen. De schilderijen van de schilders van die tijd hangen ook nu nog als topstukken in alle grote musea van de wereld. Je kunt zeggen dat het bruiste in die tijd, met alle kwalijke neveneffecten van dien. Een enorm groot verschil tussen arm en rijk bijvoorbeeld.

Maar de portretten in het Prinsenhof stralen zelfverzekerheid, durf en kracht uit. De mensen die je aankijken waren stinkend rijk. En ze zijn er trots op, je kunt het zien. Oké, deels ten koste van Jan met de Pet, het is waar. Maar ze gokten met hun eigen geld. En een vangnet was er niet. Wie mis gokte kon weer van voren af aan beginnen. Het waren toen in ieder geval niet zoals nu stiekeme zakkenvullers, die met extreme bonussen en belachelijke oprotpremies veilige baantjes versierden, om vervolgens de zaak de vernieling in te werken en met een goed gevulde bankrekening naam- en gezichtsloos uit beeld te verdwijnen. 

Ik wilde jullie dat toch even laten zien in het volgende filmpje: