Brief aan Henk Kamp

Beste Henk,

Allereerst gefeliciteerd met je benoeming als verkenner van de formatie. Overigens moeten we zo snel mogelijk van dat woord "verkenner" af. Klinkt zo padvinderachtig. De overgang met vorige formaties is nu veel te groot. Vroeger gingen de fractieleiders naar de koningin en nu naar de verkenner ... Ik stel voor om er "pre-informateur" van te maken. 

Ik weet niet welk kamertje Mark voor deze klus voor jou ingeruimd heeft op het Binnenhof, maar let er wel op dat ook dat voldoende uitstraling heeft. De koningin had die trap. Die deed het met die omhoog sjokkende fractieleiders op televisie heel goed.  Voor jou lijkt het een goed idee om je gasten voor een zware, blankhouten deur met een bel of, nog mooier, met een glimmend gepoetste koperen klopper, te laten staan, die je dan zelf opendoet. Kun je gelijk een signaal afgeven over de positie en de kansen van de diverse fractieleiders. Geert Wilders, die laat je natuurlijk (met al die pers en beveiligers er omheen) eerst minstens 5 minuten lang wachten. Pas na ongeveer 10 keer bellen of kloppen, doe jij open en laat je hem minzaam glimlachend binnen. Zie je het voor je?

Maar nu de inhoud, want daar gaat het uiteindelijk om. Iedereen weet natuurlijk dat VVD en PvdA samen de regering  gaan vormen. Maar de cruciale vraag is: wat kun jij doen om daar echt dat "stabiele kabinet" van te maken, waar iedereen het over heeft. Daar zijn nog een paar kunstgrepen voor nodig. Ik filosofeer over het volgende. 
Overtuig Mark en Diederik er van dat er een derde partij bij moet als bindende factor. Dat gaat je niet veel moeite kosten, want ik denk dat ze dat allebei ook willen. Nauwelijks een advies dus. Maar ik heb hier een andere, voor de komende kabinetsperiode cruciale gedachte bij.
Probeer beide mannen er van te overtuigen dat zij fractieleider in de Tweede Kamer moeten blijven. Waarom? Zij zijn het best in staat om de kikkers in hun eigen kruiwagen te houden. Dat zorgt voor politieke rust. Maar veel belangrijker is dat je dan voorkomt dat de vreemde situatie zich voordoet dat de leider van een gevallen rechts kabinet, die zich vaak irritant weinig coöperatief in Brussel opstelde, nu ineens als links-liberale premier zijn Euroscepsis afgeschud heeft. Leg dat maar eens uit aan Merkel en Hollande.

Diederik zul je hiervan gemakkelijk kunnen overtuigen, want die wil na de volgende verkiezingen toch alleen maar zelf premier worden. Met Mark ga je het een stuk moeilijker krijgen. Die zou het liefst in het huwelijk treden met het Torentje. Niet meer parmantig rondstappen tussen al die regeringsleiders is een geweldig groot offer voor hem. Probeer hem te lijmen met iets moois. Maak hem bijvoorbeeld ere-lid van de VVD. Wat voor lol heeft Wiegel hier al niet van gehad.

Tot slot de vraag wie wordt de premier? Mijn voorstel, denk er eens goed over na: ga naar D66 en stel ze voor deel te nemen aan de regering, niet met ministers maar met de premier! Dat heeft alleen maar voordelen. Natuurlijk niet Pechtold, maar iemand uit die gelederen met veel status, een bindende figuur. Die hebben ze zeker.

Henk, ik hoop dat je iets aan mijn raadgevingen hebt. Doe er mee wat je wilt. En mocht je mij in gedachten hebben voor een ministerspost, dan is mijn advies: zet dat maar uit je hoofd.

Met vriendelijke groeten, 

Jaap Kiers