Wil Sven Kramer straks het licht uit doen?

Sluit Sven Kramer de lange rij bekende namen van Nederlandse schaatsidolen? Het lijkt er op. Volgens mij is de schaatssport zoals wij die de afgelopen jaren gekend hebben in zijn nadagen en maken we nu de doodsstrijd mee. Hoe weet ik dat? In de eerste plaats van mezelf. Jaren geleden ben ik al afgehaakt met het volgen van die rondjesrijders die in alles op elkaar lijken: identieke poppetjes, in uitwisselbare wedstrijden, met vrijwel altijd dezelfde uitslag.

Wat zijn de problemen? Om te beginnen is er de hele winter lang veel te veel schaatsen. Voor mijn gevoel is het bijna elke weekend raak. En elke keer zie je weer dezelfde acteurs op het ijs die telkens hetzelfde doen. Het krijgt steeds meer het karakter van een rondreizend circus met van die show-worstelaars zoals in Amerika.
Bovendien lijken al die wedstrijden als twee druppels water op elkaar. Twee kerels of dames - het verschil is nauwelijks waarneembaar - draaien rondjes om allerlei prijzen waar niemand het verschil of het belang meer van ziet. Met verslaggevers die rondetijden doorgeven, vaak met ingewikkelde vergelijkingen om het een beetje spannend  te maken. Daar raakt een mens een keer op uitgekeken. Kortom, het is gewoon saai geworden.

Een ander probleem is dat die wedstrijden onvoorstelbaar lang duren. Jarenlang zijn we geterroriseerd door urenlange uitzendingen van ijshallen met steeds weer dezelfde shots in de bochten en rechte stukken en alijtd die pratende hoofden van oud-schaatsers en andere deskundigen. Telkens weer hetzelfde. De enige variabele is dat de volgorde van de namen op het scorebord wel eens verschilt. Maar wat de nummer één positie betreft, gaat dat weer niet op, want die is de laatste jaren steevast voor Sven Kramer. Dat bevordert het verrassingseffect en dus de spanning ook niet.

Dan zijn we gelijk bij het tweede probleem, de hegemonie. Wie winnen de laatste jaren de medailles op internationale toernooien? Inderdaad, de Nederlanders. Leuk toch, zou je zeggen. Nee, niet als dat al jaren zo is en waarschijnlijk ook zo blijft. Het allround schaatsen, dat 'wij' het enige echte schaatsen vinden en waar 'wij' goed in zijn, is een puur Nederlandse hobby geworden. In de landen waar vroeger, voor het Ard-en-Keesie-tijdperk, de concurrenten vandaan kwamen, Rusland, Noorwegen, Zweden, Duitsland, zijn ze al lang afgehaakt. Het all-round schaatsen is gewoon het nieuwe "korfbal" geworden. Buiten ons land heeft men er actief en passief geen belangstelling voor.

En dan komen we vanzelf op het volgende probleem - signaal als je dat wilt : het publiek blijft weg. IJsstadions in het buitenland zijn al veel langer leeg. Maar nu zien we het ook in Nederland gebeuren. Zelfs het Thialf, altijd het mekka van de schaatssport in het schaatsfanatieke Friesland, kreeg hier problemen. De wereldbekerwedstrijd die in Heereveen gehouden zou worden is door de KNSB geweigerd uit angst voor een financiële zeperd. Nu moeten 'onze' jongens over twee weken een weekend ergens in Verweggistan voor lege tribunes schaatsen. 

En wat krijg je dan? Ook de televisie gaat dat niet meer allemaal uitzenden. Logisch toch? De netmanager van de publieke omroep kijkt naar wat voor goede kijkcijfers zorgt. Schaatsen niet meer dus. Dat zien de directeuren van Essent, TVM en andere sponsorende bedrijven natuurlijk ook. Dus gaat de geldkraan dicht. En dan zijn we waar het allemaal om draait: geen geld, geen goud.

Zoals gezegd, jaren geleden ben ik al afgehaakt wat het kijken naar schaatsen betreft. Mij te saai. Maar nu vind ik het wel weer interessant worden. Niet de sport zelf, de veranderingen die ze nu in voeren zoals ploegenachtervolgingen e.d. stellen niets voor. Nee, ik ben gefascineerd door de wanhoopsacties van de mensen die echt gek zijn van deze sport - die hebben mijn sympathie maar ook mijn medeleven - en van de mensen die alleen met Eurotekens in hun ogen met deze sport bezig zijn - dat zijn er veel te veel en die zie ik graag op hun bek gaan.

Hoe gaat die doodsstrijd? Om te beginnen de poppenkast rond de nieuwe ijshal. Almere heeft de "wedstrijd" gewonnen. Beter kan ik hier het woordje 'gewonnen' tussen haakjes zetten, want Almere heeft helemaal niets gewonnen. Ten eerste omdat die ijshal er volgens mij niet zal komen. De financiering - het geheime en zwakke punt van het hele project - gaat niet rond komen. En dat zou voor Almere alleen maar gunstig zijn, want die hal is nooit rendabel te krijgen. Het inzicht dat het tijdperk van het cowboy-kapitalisme voorbij is, is kennelijk nog niet tot de KNSB en het gemeentebestuur van Almere doorgedrongen. 

Deze hele affaire gaat samen met een geweldige hoeveelheid bestuurlijke rotzooi. Een opstappende voorzitter, weggestuurd door een schaatser die dat even met een mailtje regelt. De schaatsbond van Friesland die ruzie heeft met de KNSB, omdat Thialf de wedstrijd om de eerste ijshal van  het land niet gewonnen heeft. Er zijn zelfs gedachten om zich af te splitsen. Een typisch "Fries-eigene" reflex trouwens. 
De KNSB die een iets te grote broek heeft aangetrokken naar de ISU (Internationale Schaatsunie) door een toernooi te weigeren en nu in het strafbankje wordt geplaatst.
En dan zijn er de hopeloze pogingen om met nieuwe elementen de publieke belangstelling voor het schaatsen vooral van jonge mensen op te krikken. Maar je begrijpt wel, als oude mannetjes dingen gaan zitten bedenken om jonge mensen te lokken hoe dat uitpakt.
Daarom wil ik vragen: wil iemand, als het binnenkort zo ver is, aan Sven Kramer vragen of hij als laatste - hij die zo vaak de eerste was, wat een paradox - het licht uit wil doen?