Tuesday, November 12, 2013

Potemkin-dorp, van glimlach tot grimlach

Zoals beloofd in de vorige blog nu meer over de term "het lijkt wel een Potemkin-dorp". Hoe is die term ontstaan? De Russische Graaf Grigori Alexandrovich Potemkin was minister in de regering van de Russische tsarina Catharina de Grote, weduwe van Peter III, de kleinzoon van Peter de Grote. Maar daarnaast was Potemkin ook haar minnaar. En vooral als minnaar had hij veel concurrentie, want Catharina was tot op vrij hoge leeftijd een echte mannenverslindster. Potemkin wist als geen ander dat de zaken en het meisje hier onlosmakelijk met elkaar verbonden waren. Dus had hij er  alle belang bij zijn dubbele voorkeurspositie goed te bewaken. 

 
Maar het dreigde mis te gaan toen Catharina in 1887 aankondigde een inspectiebezoek aan het huidige Zuid-Oekraïne te gaan brengen. Ze wilde de vorderingen van de onder Potemkins verantwoordelijkheid vallende bouwwerkzaamheden aldaar  bekijken. Het probleem was dat die vorderingen er niet waren. Hij had het geld dat daar voor bestemd was aan heel andere, voor hem zelf veel leukere zaken uitgegeven. Hoe moest hij dat nu oplossen? Hij kwam op het briljante idee om langs de rivier façades van huizen te bouwen, grote vuren aan te leggen en honderden arme Russen naar de oever te drijven om dankbaar voor hun nieuwe "huizen" naar Catharina te gaan staan zwaaien. Zo ontstond de term "Potemkin-dorp", een rookgordijn, opgetrokken om de harde werkelijkheid aan het oog te onttrekken.

Bij wie komt er geen glimlach om de mond bij het lezen van zo'n mooi, tragikomisch verhaal? Alleen die glimlach wordt snel een 'grimlach' als we dit verhaal niet in een ver verleden maar in het nu laten afspelen. Tegen hoe veel "Potemkin-dorpen" zitten wij anno 2013 met zijn allen aan te kijken? Hoe veel 'façades van huizen' worden er om ons heen opgetrokken door de politiek, de media, de bestuurders van grote banken en andere grote bedrijven en instellingen?
Kom op, beste en lieve bloglezers, help mij een handje en maak melding van het door jou ontmaskerde Potemkin-dorp. Ik reken op jullie. Misschien wordt het wel een stad!

No comments:

Post a Comment