Een drol in een gebaksdoos

Toch maar weer eens over het onderwijs. In de NRC-Weekend van afgelopen zaterdag staat een artikel over de treurige staat van het Nederlandse onderwijs. Het meest verdrietige van dat artikel is dat het weinig nieuws bevat - zelfs een blind paard kan zien dat "men" al jarenlang bezig is het onderwijs naar de verdommenis te helpen -, maar dat zo'n opsomming van feiten je toch weer tot hoofdschuddende meewarigheid kan brengen. Daarom, voor wie daar tegen kan, dit wordt helaas weer één van de meer trieste blogjes.

Uit mijn eigen werkzame onderwijsverleden (30 jaar HBO tot 2008) weet ik dat de dames/heren politici en de hen ondersteunende ambtenaren een geweldig talent hebben om je in een gebaksdoos met een mooi lint er omheen een drol te presenteren. Ziek werd ik toen al van termen als kwaliteitsslagen maken, win-winsituaties creëren, motivatieversterking, ambities hebben, versterking van onderwijs, kiezen voor kwaliteit, enz. Het enige wat ik zag dat er steeds minder mocht, minder kon en het uiteindelijk niemand meer een bal kon schelen met welke kennis en bekwaamheden de studenten het werkveld ingestuurd werden. Als het er maar veel waren en ze met zo min mogelijk vertraging een diploma in hun handen gedrukt kregen. Immers, door veel studenten waren er veel arbeidsplaatsen en was er meer invloed in de grote hogeschool. En zo snel mogelijk afstuderen (ik kan het woord bijna niet uit mijn toetsenbord krijgen) betekende zo veel mogelijk financieel rendement. 

Na mijn pensionering lees ik met enige aarzeling de berichtgeving over het onderwijs in de pers. Maar de kop De grote verdomming trok mij toch weer over de streep. In dat artikel wordt gewezen op de discrepantie tussen de politieke prietpraat en de harde werkelijkheid. Het enige wat kan helpen tegen mensen met waandenkbeelden zijn de harde feiten, moet je hopen. En die harde feiten tonen juist aan dat vooral het Nederlandse onderwijs zo slecht functioneert. Terwijl je in onderwijskringen juist vaak geluiden hoort van: wij zijn heel goed, want wij zijn modern. In landen als België en Frankrijk zijn ze nog een beetje achterlijk bezig met achterhaalde onderwijstheorieën. Dus voor wie het nog niet wist een paar van die feiten uit het artikel van Bastiaan Bommeljé op een rijtje:

• De Nederlandse universiteiten hebben een studentenuitval van 40%. In Engeland en Japan is dat tussende 5 en 8%.
• Meer dan 20% van het aantal leraren in het voortgezet onderwijs is niet bevoegd.  Bij het MBO is dat 25%. In steden als Rotterdam is dat percentage 30%. In het HBO is inmiddels de helft van de docenten  te laag opgeleid. Maar daar hebben ze dat opgelost door de term "bevoegdheid" te vervangen door "bekwaamheid". Ook veel goedkoper trouwens.
• Nederland heeft een Europese toppositie wat betreft het lerarentekort. Meer dan 30% van de scholen heeft een groot gebrek aan wiskundeleraren.
• Bij een pilotproject bleek dat van de in totaal 80.000 leerlingen zeer weinigen de basale norm wisten te halen. Voor de rekentoets haalde 72% van de havoleerlingen een onvoldoende. Bij het VWO was dat 32%. En bij het laagste niveau VMBO was voor 84% de norm te hoog. Tot slot vierdejaars MBO scoorde 83% onvoldoende.
• Volgens ontwikkelingspsycholoog Greetje van der Werf gaan 11% van de basisschoolleerlingen naar het VO zonder dat ze fatsoenlijk kunnen lezen en schrijven.
• Nederlandse basisschoolleerlingen blijken ook verder te zakken op de internationale lijst wat betreft lezen, rekenen en natuuronderwijs. Dit ondanks het intensief oefenen door de scholen op de Citotoets.  
• Al jaren lang wordt er door het bedrijfsleven gesmeekt om meer opgeleide technici en afgestudeerde exacte wetenschappers. En wie verlaten het Nederlandse onderwijs?
  Deze eeuw alleen al 15.000 academische communicatiewetenschappers en 24.000 communicatiedeskundigen op HBO-niveau. En dan hebben we het nog niet over de vrijetijdsmanagers, mediadeskundigen en de vele andere fantasieberoepen.

Wat rest is de vraag: hoe lang duurt het voor dat iedereen in de gaten heeft dat er in die met een lint versierde gebaksdoos toch echt een stinkende drol zit?