Ontwikkelingswerk, zinvol of zinloos?

Leerlingen van het voortgezet onderwijs hebben hun profielwerkstuk (pws) weer ingeleverd. Vorig jaar heb ik hier ook een blog aan geweid (Neerlands hoop in bange dagen in het echt). Ook dit jaar verzorgt de Leeuwarder Courant een bijlage met een aantal van deze werkstukken. Dit jaar ben  ik helaas minder enthousiast over de ideeën en de uitvoering van de producten van de jongelui. Maar misschien komt dat omdat een mens zich over het algemeen niet twee keer door hetzelfde laat verrassen. 

Toch was er één bijdrage die ik bijzonder vond. Dat was het profielwerkstuk van Lianne Pit van het Linde College in Wolvega. Lianne was met een groep leeftijdsgenoten naar Zambia getogen om daar onder leiding van de organisatie World Servants verder te bouwen aan een school voor arme kinderen.

Je verwacht dan van zo'n ongetwijfeld sociaal en maatschappelijk bewust meisje van een jaar of 17-18 dat daar een echt "hosanna-verslag" achterna komt. Maar nee, daar zit de verrassing, dat is niet gebeurd. Al na korte tijd had Lianne in de gaten dat wat ze daar deden toch een beetje vreemd was. In een land met heel veel arme mensen die graag wat geld willen verdienen gaat een stel rijke, blanke jongelui dat werk voor hun neus wegkapen ... Dat stemde Lianne tot nadenken.
Ze ging vervolgens verder kijken dan de neus van de gemiddelde ontwikkelingswerker lang is en kwam tot de conclusie dat ontwikkelingswerk, zeker als dat in de traditionele vorm plaatsvindt en langdurig is, alleen maar contra-productief is. Geen enkel Afrikaans land is door jarenlange hulp van vooral de westerse landen er echt bovenop gekomen. Aziatische landen daarentegen zijn juist op eigen kracht bezig zich wel aan de armoede te ontworstelen. 

Hoe het dan wel moet, daarover is Lianne ook eerlijk: ze weet het niet. Wel doet ze enkele reële suggesties: subsidies van westerse landen op landbouwproducties afschaffen, de giga-schulden die toch nooit terug betaald (kunnen) worden kwijtschelden en geen nieuwe leningen meer aan Afrikaanse landen verstrekken. Hartstikke verstandig allemaal, Lianne, maar alleen als je al wat langer mee hobbelt zoals ik, dan weet je dat dat pas gebeurt als je eerst hele legers ambtenaren en professionele ontwikkelingsmedewerkers ontslaat. En vervolgens de maffia van bestuurders van  ontwikkelingsorganisaties dwingt tot terugbetalen van hun onrechtmatig verkregen miljoenensalarissen, tenzij ze persoonlijk naar bijvoorbeeld Somalië gaan om daar in een hutje wonend zelf met een afgedankte hamer en roestige spijkers aan een schooltje te gaan werken.   Maar ik vind dat jij het goed gedaan, Lianne. Gewoon tegendraads blijven kijken en denken. Ik ben je fan.