Op Facebook gelezen

"Altijd mooi als het publiek reageert zoals je verwacht", zei Joris Luyendijk donderdagavond in de schouwburg De Harmonie in Leeuwarden bij zijn Grote Bubbel Theatercollege. Het publiek - waar ik ook tussen zat - moest lachen om een vrouw die zei dat haar mening over asielzoekers gebaseerd was op wat ze op Facebook gelezen had.
Vóór hij aan zijn college begon, presenteerde Luyendijk een onderzoek naar de samenstelling van het publiek in de zaal dat hij van tevoren via een app gedaan had. Een overgrote meerderheid van de mensen was hoog opgeleid, stemde Groen Links of D66 en las de Volkskrant of het NRC. Niemand in de zaal had ooit op de PVV gestemd.

Joris Luyendijk stelde vast dat de mensen in de zaal duidelijk tot een "bubbel" behoorden. Een bubbel is een groep mensen die veel raakvlakken met elkaar hebben: opleiding, woonomgeving, inkomen, nieuwsbronnen kiezen die veelal de eigen mening bevestigen en bijna altijd alleen contact met elkaar hebben.

De vrouw in het filmpje behoorde duidelijk tot een andere bubbel dan de mensen in de zaal. Ze was een laaggeschoolde, alleenstaande vrouw van ongeveer 50 jaar en zat in een rolstoel. Ze kon geen werk krijgen. Ook haar eveneens laaggeschoolde, maar gezonde pleegzoon zat tegen zijn zin werkeloos thuis. En een bij haar handicap passende woning was niet beschikbaar.  Maar, stelde ze vast, asielzoekers worden wel aan een goed huis geholpen en krijgen binnen vier maanden een baan aangeboden. Daarom stond ze vierkant achter Geert Wilders. Hij was volgens haar de enige die duidelijke taal sprak en die echt voor haar belangen opkwam. En nu wilde ze Geert, die in haar stad op bezoek was, een roos aanbieden.
Op de vraag van de reporter hoe ze dat wist van die asielzoekers, antwoordde ze: "Op Facebook gelezen". Daar moest het publiek in de zaal (en ik ook . . .), zij het wat besmuikt, om lachen.

Het filmpje was een spiegel die Joris Luyendijk ons voor hield en waar wij onvoorbereid een blik op onszelf kregen. Wij, in onze bubbel, leven in de illusie dat wij, die de juiste nieuwsbronnen en boeken lezen, het beter begrijpen dan mensen in die andere "bubbel". Wij zijn ook allemaal erg tolerant, begripvol, begaan met de zwakken in de samenleving, vooral als die van ver komen. Kortom wij voelen ons in zekere zin goede, of op zijn minst beschaafde mensen, maar ten opzichte van bepaalde andere groepen (of noem het "bubbels") voelen we ons ook wel wat superieur. Het gelach in de zaal op de Facebook-uitspraak van de vrouw bewees het, maar wierp daar tegelijk een heel ander licht op . . .

O ja, en die roos? Die heeft ze niet aan Geert kunnen geven. Ze kon in haar rolstoel niet bij hem komen. Er liepen te veel persmensen en beveiligers om haar held heen.