Het zaadje van Tarzan

Enige tijd geleden las ik in de NRC een artikel waarin een algemeen aanvaard gegeven over nog jagende en verzamelende natuurvolken, zoals de Bosjesmannen in Afrika en de Indianen in Zuid-Amerika, onderuitgehaald werd. In tegenstelling tot wat gedacht werd, hebben de mensen die nog zo leven helemaal niet veel meer vrije tijd dan wij. En zijn ze door hun "natuurlijke" voedsel ook niet veel gezonder. Antropologisch onderzoek heeft aangetoond dat het vinden van voedsel, jagend of verzamelend, erg veel tijd kost. Zeker in die tijden van het jaar dat minder voedsel beschikbaar is. Ook het ontbreken van bepaald soort voedsel in langere periodes in delen van het jaar blijkt funest te zijn voor de gezondheid.

Helaas heb ik het artikel niet bewaard, anders had ik zeker meer details vermeld. Ik heb het wel met belangstelling gelezen, omdat ik al sinds mijn jeugd een grote belangstelling heb voor wat vroeger "primitieve volken" genoemd werden. Die belangstelling begon  toen ik op ongeveer 10-jarige leeftijd  het boek "Tarzan van de Apen" van Edgar Rice Burroughs in handen kreeg. Ik identificeerde me volkomen met die sterke, witte man die moeiteloos door het oerwoud kon zweven en vriend was van alle dieren - als ze hem tenminste met rust lieten, anders maakte hij er korte metten mee. Pas veel later, bij herlezing, kreeg ik in de gaten dat Burroughs van Tarzan een zwaar racistische en zeer gewelddadige gek gemaakt had. 

Maar Tarzan had bij mij het zaadje geplant en dat groeide onstuitbaar. Ik ging alles over natuurvolken lezen. Van mijn weinige zakgeld kocht ik in obscure winkeltjes in Rotterdam een echte speer, schild en een pijl en boog uit de binnenlanden van Afrika. En vooral zat ik heel veel met mijn neus in atlassen, dromend over nog onontdekte plaatsen in de wereld waar ik dan later net als Tarzan in een zelfgebouwde boomhut in het oerwoud zou kunnen gaan wonen.

Maar de jaren hebben natuurlijk hun (heilzame) werk gedaan. Dromen over een leven in een onbewoond oerwoud heb ik niet meer. En het is dan ook meer nostalgie dan echte belangstelling dat ik zo'n artikel over de tijdsbesteding van natuurvolken lees. Maar dood is het zaadje van Tarzan nooit gegaan. En dat werd ik mij de afgelopen zomer bewust. Sinds mijn pensionering ben ik min of meer baas over mijn eigen tijd, in ieder geval veel meer dan toen ik nog werkte. Dus heb ik voor mezelf ingesteld dat ik in de zomer zo veel mogelijk reizend en trekkend leef en in de winter andere dingen doe. Zoals bijvoorbeeld films maken (zie daarvoor www.filmmetjaap.blogspot.nl) en schrijven van o.a. blogs.

Dat reizen en trekken doe ik min of meer om de beurt met de camper en met mijn zeilbootje Hollandia's Glorie. Vooral als ik op het Wad rondzwerf krijg ik een beetje van dat oude "Tarzan-gevoel" uit mijn vroege jeugd terug. Op dat kleine, primitieve scheepje, met vrijwel geen enkele vorm van modern comfort, heb ik sterk het gevoel buiten de gangbare wereld te leven. Ik ben dan in mijn eigen kleine stukje donker Afrika, een wereld waar ik alleen toegang toe heb, omdat ik met HG, die een diepgang heeft van maar 30 cm, op dat grote en stille  Wad op plaatsen kan komen die voor anderen ontoegankelijk zijn. En omdat mijn scheepje zo klein en kwetsbaar is, is de wereld om mij heen juist zo groot en imponerend.  Wil je enig idee hebben hoe die wereld er uitziet? Kijk dan naar de filmpjes op mijn website www.manboothond.nl.

Als ik dan nu nadenk wat ik op dat Wad de hele dag doe, dan moet ik ook vaststellen dat ik verrekte weinig "vrije tijd" heb. Of ik ben hard bezig met het zwaard, het roer en de roeiriemen om het  scheepje over ondiepe platen of diepe, sterk stromende geulen te krijgen. Of ik zwerf als HG hoog en droog op het zand ligt wandelend over de platen om op die gigantische zandplaat de geultjes te vinden om straks, als het water komt, weer weg te kunnen varen. 

En weet je nu wat het eigenaardige is? Dat ik nu thuis, weer omringd door het comfort en de luxe van onze samenleving, pas ontdek dat dat geen "vrije tijd" is. In mijn primitieve bestaan op het Wad bestaat de term "vrije tijd" dus kennelijk niet. Zou dat dan voor die paar Bosjesmannen die nog jagen en verzamelen ook gelden? Het is ze vast niet gevraagd.